Internationale informatie-uitwisseling

Het afgelopen jaar verwerkte het Single Point of Operational Contact van de Directie van de internationale politiesamenwerking (CGI) liefst 218 856 informatieberichten via diverse kanalen.
Het SPOC stak in 2019 een tandje bij daar de automatische nummerplaatherkenning (ANPR) aanleiding gaf tot een stijging van het aantal hits in het Schengen Information System (SIS).
Drugstrafiek en diefstal blijven ook in 2019 de meest voorkomende grensoverschrijdende misdrijven die onder de bevoegdheid van Europol vallen.

Single Point of Operational Contact (SPOC)

Het Single Point of Operational Contact (SPOC) is het zenuwcentrum van de internationale uitwisseling van politionele informatie en van de internationale signaleringen voor ons land. Het SPOC is 24 uur op 24 en 7 dagen op 7 bemand.

Informatie-uitwisseling

Geregistreerde operationele berichten* : 218 856 — Geregistreerde operationele berichten

Het gaat om de operationele berichten die door het SPOC worden geregistreerd en verwerkt (via Interpol, Europol, de verbindingsofficieren, de politiediensten en alle andere operationele berichten) en om de IN/OUT-berichten van de centra voor politie- en douanesamenwerking (CPDS) van Doornik, Kerkrade en Luxemburg.

Internationale signaleringen

	2018	2019
Schengen Information System (SIS)*	6 818	7 596
Interpol (IP)**	1 828	2 028
Totaal	8 646	9 624

* SIS : Schengen Information System. Systeem dat internationale signaleringen in de Schengen-zone verspreidt
** IP : Interpol. Laat toe internationale signaleringen (diffusions of notices) buiten de Schengen-zone te verspreiden.

De internationale signaleringen zijn een bijzondere vorm van algemene informatie-uitwisseling: de signalerende politiedienst stuurt informatie door, maar vraagt tegelijk dat er een maatregel wordt genomen in zijn eigen belang. De belangrijkste maatregelen die gepaard kunnen gaan met een internationale signalering zijn de volgende:

de aanhouding van een persoon
de weigering van de toegang tot of het verblijf op het grondgebied
de opsporing en/of bescherming van een vermiste persoon
de opsporing met het oog op een gerechtelijke procedure
de specifieke of discrete controle met of zonder onmiddellijk contact met het SPOC
de inbeslagname

Deze signaleringen gebeuren momenteel nog manueel. Signaleringen in het Schengen Information System (SIS) met als finaliteit ‘inbeslagname’ gebeuren automatisch na een vatting door de politie in de Algemene Nationale Gegevensbank (ANG).

HITS

Een hit betekent dat er een overeenstemming ('match') is met een internationaal gesignaleerde entiteit waarvoor een maatregel werd gevraagd. De entiteit die de 'match' heeft vastgesteld, kan de maatregel al dan niet hebben genomen.

Belgische hits op buitenlandse internationale signaleringen	2018	2019
Schengen Information System (SIS)	8 830	11 738*
Interpol (IP)	591	590
Totaal	9 421	12 328

* Waarvan 2 644 via automatische nummerplaatherkenning (ANPR), wat die sterke stijging verklaart.

Buitenlandse hits op Belgische internationale signaleringen	2018	2019
Schengen Information System (SIS)	6 056	7 370
Interpol (IP)	74	199
Totaal	6 130	7 569

Vertaling

Om te voldoen aan de eisen van de internationale operationele berichtenbehandeling op het gebied van talen beschikt het SPOC over een sectie Vertaling die binnen de vooropgestelde termijnen de berichten vertaalt met een operationeel karakter (d.w.z. dat ze gelinkt zijn aan een dossier van gerechtelijke of bestuurlijke politie). De berichten worden voornamelijk via Schengen, Interpol, Europol en de verbindingsofficieren gestuurd door zowel Belgische als buitenlandse politiediensten.

	2018	2019
Uitgevoerde vertalingen*	15 284	13 774
Vertalingen van FLASH-dossiers (binnen het uur te behandelen)	33,5%	34%

*Bijna alle vertalingen hebben betrekking op operationele dossiers.

Taalcombinaties	2018	2019
	48,5%	50%
	29,5%	30%
	13,5%	12%
	2,5%	2%
	2,5%	2%
	1,5%	2%
	2%	2%

Proactieve screening van de Interpol- en Schengen-signaleringen

Sinds mei 2018 maakt het SPOC gebruik van een geautomatiseerd systeem voor het proactief filteren van de lijsten met nieuwe verzoeken om internationale signaleringen die België vanuit het buitenland ontvangt. Proactief filteren is het controleren van de lijsten met buitenlandse Interpol-signaleringen en de lijsten met Schengen A-formulieren (kennisgevingen van de nieuwe buitenlandse SIS-signaleringen met het oog op arrestatie). Het SPOC vergelijkt de inhoud van die lijsten met de Belgische databanken. Dit maakt het niet alleen mogelijk om de lijsten sneller en systematischer te verwerken, maar ook om de collega's op het terrein en de eventueel geïnteresseerde eenheden of diensten op de hoogte te houden van lokale operationele informatie.

Het systeem wordt momenteel toegepast voor alle Interpol-signaleringen en de Schengen A-formulieren (waarschuwing dat een lidstaat een internationale SIS-signalering heeft aangemaakt met het oog op arrestatie). Daardoor kan het SPOC ze proactief controleren.

Enkele cijfers:

INTERPOL	2018	2019*
Gecontroleerde signaleringen	8 983	23 426
Hits**	13	34

*Het grote verschil tussen 2018 en 2019 is te verklaren door het feit dat het systeem in mei 2018 is ingevoerd, terwijl het in heel 2019 is gebruikt.
**Hit betekent in dit geval dat een link met België werd waargenomen, bijvoorbeeld: ingeschreven in België, gekend met te nemen maatregel in ANG …

Uitgelicht: de A-forms in het Schengen Information System

19 064 gecontroleerde A-forms in 2019 (meldingen van nieuwe buitenlandse SIS-signaleringen met het oog op arrestatie).
26 086 gecontroleerde aliassen (een A-form van een persoon kan meerdere aliassen bevatten voor die persoon en elke alias wordt gecontroleerd).
626 hits door controle van de ontvangen A-forms.

SIRENE voor bijkomende vragen

SIRENE staat voor Supplementary Information Request at the National Entries.

Elk land dat het Schengen Information System gebruikt heeft een SIRENE-bureau dat instaat voor de internationale alerts (signaleringen). Dit gaat van hun validatie tot het toereiken van bijkomende informatie over de alerts.

Verstuurde formulieren door SIRENE-België: 15 349
Ontvangen formulieren door SIRENE-België: 42 267

Internationale busreizen in het vizier

Net zoals vorig jaar werd er aan het Single Point of Operational Contact (SPOC) gevraagd om het arrondissement Antwerpen te steunen in haar actie Colombus 3, die op 6 april in het kwartier Valaar te Wilrijk plaatsvond. Dit is een oefening specifiek voor aspirant-inspecteurs en aspirant-hoofdinspecteurs. De actie betreft een screening van bussen van vooral lowcostmaatschappijen. Die worden uit het verkeer gehaald en ‘gescand’. De actie was een samenwerking tussen de politieschool Campus VESTA, de douane, de Federale Gerechtelijke Politie (FGP), de Federale Wegpolitie (DAH), de communicatie- en informatiedienst van het arrondissement (SICAD/AIK) en het SPOC. De partners werden ondersteund door een gerechtelijk bureau voor de verdere afwerking en behandeling van de dossiers. Opnieuw was dit een geslaagde editie, zowel wat betreft de voorbereiding, de uitvoering van de actie en de resultaten:

Aantal gecontroleerde passagiers: 171
Aantal voorwerpen: 30
PV’s bezit van drugs: 7
Illegalen waarvan 1 bevel tot gevangenneming: 3
Signalering voor afname DNA : 1

Grensoverschrijdende fenomenen

Top 5 van de door het SPOC behandelde misdrijven die onder de bevoegdheid van Europol vallen:

	2018	2019
1.	Diefstal en zware diefstal	Illegale drugshandel
2.	Illegale drugshandel	Diefstal en zware diefstal
3.	Fraude en oplichting	Fraude en oplichting
4.	Illegale immigratie	Illegale immigratie
5.	Witwassen	Voertuigcriminaliteit

Belgisch-Franse samenwerking leidt tot succes in Roemenië

Op 25 september werd er een grootschalige gezamenlijke gerechtelijke actie gehouden in Roemenië die opgezet was door de Belgische en Franse politie (in totaal 28 huiszoekingen in 10 provincies en in Boekarest).

De actie werd gecoördineerd en geleid door de Roemeense procureurs en uitgevoerd door de Roemeense politiecollega’s van de Directie Criminele Onderzoeken. Vanuit Belgische zijde werd het onderzoek gevoerd door de Federale Gerechtelijke Politie (FGP) Oost-Vlaanderen.

De target: een criminele groep die tussen september 2017 en juli 2019 een reeks inbraken pleegde in bouwmarkten en doe-het-zelfzaken in Frankrijk en België, met een globale schade van meer dan een miljoen euro. De criminele groep kon worden ontmanteld.

Aan de slag met Europese databanken

Sommige tools vergemakkelijken de terbeschikkingstelling en de doorzending van operationele informatie tussen de lidstaten van de Europese Unie. De gegevensbank EIS en het communicatieplatform SIENA maken deel uit van die tools waarvan de Federale Politie gebruikmaakt.

EIS (Europol Information System)

Het Europol-informatiesysteem is de gegevensdatabank van Europol waarbij operationele gegevens worden uitgewisseld tussen EU-lidstaten en derde partijen betreffende zware en/of georganiseerde criminaliteit – waarbij twee of meer lidstaten worden getroffen –, terrorisme en andere ernstige vormen van criminaliteit.

Het EIS werd ontwikkeld door het Europese agentschap Europol met als doel om op een snelle manier data te kunnen verkrijgen over zware, internationale criminaliteit die beschikbaar zijn in andere landen en om mogelijke hits te detecteren tussen verschillende operationele onderzoeken.

Deelnemers van de Federale Politie aan EIS-opleidingen in 2019: 18 (2 sessies)

SIENA (Secure Information Exchange Network Application)

SIENA is een hoog beveiligd platform/hoog beveiligde applicatie voor de uitwisseling van operationele misdaadgerelateerde informatie tussen EU-lidstaten, Europol en derde partijen betreffende zware en/of georganiseerde criminaliteit – waarbij twee of meer lidstaten worden getroffen –, terrorisme en andere ernstige vormen van criminaliteit.

Deelnemers van de Federale Politie aan SIENA-opleidingen in 2019: 98 (8 sessies)

Onze verbindingsofficieren

De verbindingsofficieren (LO) vormen een belangrijke schakel in de internationale politiesamenwerking. Ze faciliteren onder meer de politionele uitwisseling van informatie en de uitvoering van rechtshulpverzoeken in strafzaken.

In 2019 konden de Belgische politiediensten een beroep doen op 10 Belgische verbindingsofficieren in het buitenland, die in totaal in 47 partnerlanden actief zijn.

Het voorbije jaar werden de verbindingsofficieren in Spanje en Brazilië, die op het einde van hun mandaat waren gekomen, vervangen. Tevens werden de nodige voorbereidingen getroffen voor de opening van een nieuwe LO-post in Londen, in februari 2020.

Naast de bilaterale LO’s werken er ook telkens drie contactambtenaren van de Belgische politie bij Europol in Den Haag en bij Interpol in Lyon.

Succesvolle Belgisch-Spaanse samenwerking in een moordzaak

Op 12 november 2019 kreeg het bureau van de verbindingsofficier van de Belgische politie in Madrid (LOBEES) nieuws van de Spaanse collega's van de Guardia Civil: een voertuig van een Belgisch moordslachtoffer in de regio Malaga en een Belgische staatsburger – de partner van het slachtoffer en verdachte van de feiten – werden gezocht. Het voertuig leek richting België te zijn gereden. Het LOBEES-bureau heeft in eerste instantie de informatieverzoeken van de Spaanse collega's (foto's van het voertuig, telefoonnummer en antecedenten van de verdachte van de feiten enz.) doorgestuurd naar het Single Point of Operational Contact (SPOC) van de Directie van de internationale politiesamenwerking (CGI).

In de nacht van 13 november heeft een patrouille van de politiezone Ouest Brabant Wallon betrokkene gecontroleerd in Tubeke toen hij zich in het voertuig van het slachtoffer bevond. Betrokkene werd na een kort verhoor weer vrijgelaten. Enkel het voertuig was immers het voorwerp van een SIS-signalering verspreid door de Guardia Civil in Malaga, wat door het SPOC werd bevestigd.

De verbindingsofficier (LO) in Madrid heeft toen meteen contact opgenomen met de Spaanse autoriteiten om tegen de verdachte een Europees aanhoudingsbevel (EAB) uit te vaardigen en hem in het Schengen Information System (SIS) in te voeren. De verbindingsofficier heeft dit Europees aanhoudingsbevel vervolgens naar het SPOC verstuurd. Hij nam ook contact op met het Fugitive Active Search Team (FAST) en met de politiezone die het voertuig had onderschept om een stand van zaken in dit dossier op te maken.

In de nacht van 14 op 15 november heeft de politiezone betrokkene aangehouden toen hij op het punt stond een andere moord te plegen. De politiezone heeft de LO in Madrid onmiddellijk ingelicht en het SPOC heeft het HIT-formulier over de aanhouding van de verdachte verstuurd.

Daarop heeft de verbindingsofficier, samen met het parket en de Federale Gerechtelijke Politie (FGP) van Nijvel, de komst van de Spaanse collega's naar België geregeld om het voertuig te onderzoeken. Tegelijk zijn de praktische modaliteiten voor uitlevering van de verdachte aan de Spaanse autoriteiten op punt gesteld.

Dit dossier is een voorbeeld van de uitstekende samenwerking tussen enerzijds de Guardia Civil en de Spaanse autoriteiten en anderzijds de LO van de Belgische politie in Madrid, de Federale Politie en het SPOC in het bijzonder, en de Lokale Politie.